امام ابوحنیفه مردی نیست  که شان و منزلت اندک یا ضعیفی داشته باشد که تنها

سبقت او در ولادت و وفات بهانه ی آغاز سخن با وی باشد.

او همواره  در زندگی  و دنیای خود موفق و پیروز بود و در تحصیل علم و معرفت هم نبوغ

سرشار داشت و در زمینه ی تفکر و اندیشه و استنباط احکام شرعی کار امد و برجسته

و درخشان  بود و دارای ان چنان اخلاق فاظله ای بود که او را سزاوار رفاقت

و هم نشینی با پیشوایان بر جسته ی صدر اسلام می ساخت و سر انجام وی توانست

در جامعه ی که در ان عوامل و انگیزه های انصاف و کج اندیشی و بیداد به هم آمیخته بودند

  برای خویش مقام و منزلت و جایگاه شیسته ی توجه و قابل ملاحظه ای کسب کرد.


امام ابوحنیفه در سال هشتاد هجری و به روایاتی ضعیف در سال 61هجری

در شهر کوفه متولد شد. نام ایشان نعمان پسر ثابت پسر زوطی پسر ماه 

  ازاد شده ی تیم الله بن ثعلبه است. و بنا به راویات  صحیح امام حنفیه از تبار  فارس و ایرانی است.

ثابت پدر ایشان مسلمان متولد شده است و مسلمان زاده است و گفته اند که او از

((انبار)) اقامت برگزیده و به نظر میرسد پدرش تاجر ثروتمند و مسلمان خوبی بوده است  و روایت شده

  که ثابت(پدر امام حنفیه) با حضرت  علی بن ابی طالب (رض) ملاقات کرده و حضرت علی (رض)

برای او و  نسل او دعای  خیر و برکت کرده است.


درباره شخصیت مادر امام ابوحنفیه و زندگی او اطلاعات مفصلی در دست نیست

ولی از ی گیری اخبار امام ابوحنیفه در می یابیم که او نسبت به مادرش بسیار

احترام قایل بوده و وی  را گرامی داشته و مطیع فرمان او بوده است و اطلاعات از او را یکی از اسباب

توفیق الهی و عصیان و نافرمانی از وی را یکی از سباب خشم خداوند می داند .


امام  ابوحنیفه بیشتر دوران زندگی خود را در عصر دولت اموی گذراند و سپس سال هایی از

دوران دولت  عباسی را نیز شاهد بوده زیرا در زمان حکومت عبدالملک بن مروان اموی

متولد شد و در زمان حکومت خلیفه ی اول عباسی ابوجعفر منصور وفات یافت.


در زمان مروان بن حکم دولت خواست ابوحنیفه را به پذیرش شغل قضاوت وا دارد

ولی امام  ابوحنیفه ان را نپذیرفت و دولت  به شدت او را سرکوب نمود

و او را زندانی کرد.وقتی که او از زندان رها شد از زندان و حبس شکوه ای نکرد بلکه گفت :

اندوه و غم مادرم برایم شدیدتر و سخت تر بود از شکنجه و زندان.

به نظرمیرسد که این شکنجه ها بسیار شدید بوده  زیرا هرگاه در نزد امام احمد بن حنبل

از ان یاد می شد وی میگریست و دلش به حال ابوحنیفه میسوخت.


ابوحنفیه در اغاز کار خود  تنها به تجارت می پرداخت و سپس همراه تجارت به کسب

علم نیز روی اورد و در تمام دوران زندگیش شغل تجارت را رها نکرد و به تجارت ابریشم می پرداخت.

امام ابوحنیفه در تجارات  امین بود و مشتری را فریب نمی داد و در سود قیمت کالا زیاده

روی نمیکرد و اگر در کالای او عیوبی وجود داشت ان عیب را به مشتری میگفت

نقل شده است:یک بار جامه های  معیوبی را به شریکش((حفص))داده که بفروشد

و در حین فروش عیب  ان ها را به مشتری بگوید

ولی شریکش فراموش کرد که عیب را به مشتری بگوید وقتی ابوحنفیه  این موضوع را فهمید

تلاش کرد که مشتری را پیدا کند اما موفق نشد و به همین علت تمام بهای ان کالا را صدقه داد.



امام ابوحنیفه  مردی چهار شانه متوسطی بود نه قد بلند نه قد کوتاه اندام

او گندم گون بود و از نظر نطق و صدا در بین مردم نیکو ترین لحن و شیرین ترین اهنگ را داشت

وی خش قیافه و خوش لباس بود و  خیلی از عطر  استفاده مینمو و وقتی به خانه میرفت 

یا از خانه بیرون می امد او را با بوی خوشی که داشت می شناختند. او به زیبایی و اراستگی

خود اهمیت می داد و بر ان حریص بود. امام ابوحنیفه  در سال یکصد و پنجاه هجری وفات نمودو

نووی تاکید دارد که او در زندان وفات یافت. او وصیت کرده بود که در زمینی پاک

که غصبی در ان واقع نشده باشد دفن شود و نیز  وصیت کرد در زمینی که امیر متهم

به غصب ان است  دفن نکنند و این خبر به گوش منصور خلیفه عباسی رسید و او از ان نگران شد

و گفت((چه کسی مرا در مرگ و زندگی از دست ابوحنیفه رها می سازد))

حسن بن عماره او را غسل  داد و مردمان بسیار در تسیع جنازه او حضور یافتند و گویند 50هزار کس بر جنازه او نماز  خواندند